Getuigenis - het mystieke
"Alleen al de verwoording 'het mystieke' stelt me gerust. Dat heeft er veel mee te maken dat het mystieke voor mij over onzekerheid gaat. Wat we niet kunnen weten. Nooit niet, en wat zo vaak een bron aan angst is over wat er fout kan gaan, wat er te verliezen valt, wat er buiten zicht, buiten controle ligt. Wie dan met een zekere schoonheid en wijsheid spreekt over onzekerheid, wie het als mystiek onthaalt, stemt me ontspannen en vol verwondering. Die verwondering, daar wil ik eigenlijk elke dag wel even in wentelen. Verbeeldingskracht rust in het besef nooit helemaal voor te kunnen stellen wat de werkelijkheid omvatten kan. Doemdenken getuigt van onwetenheid over dezelfde overmachtige onzekerheid, wensdenken gaat voorbij de overgave aan wat zou kunnen.
Het mystieke waarin de onzekerheid leidend blijft, is voor mij het meest overtuigend. Ik voel weerstand wanneer in onzekerheid voortgaande vage angst wordt vervangen door een gerichte angst voor een ultiem einddoel, oordeel of vernietiging van het kleine ik door het Grote Al. Troost vind ik blijkbaar in het écht niet weten, een potentieel uit eén spattende openheid naar ervaring.
Toch is het een oefening, de continue dynamiek die hier onlosmakelijk mee verbonden is. Ook het mystieke zoals ik het nu benader wordt weleens lijzig, sentimenteel, niet trouw aan een doorleefde ervaring, waarin, denk ik, altijd iets van bescheidenheid opleeft. Er zijn zoveel manieren om "ik weet het niet" te leven. Verslagen, wanhopig, vermijdend, zelfafwijzend, afzettend...
"Ik weet het écht, oprecht niet." De mystieke ervaring roept stilte op, brengt verwondering naar de oppervlakte, woorden eraan geven went nooit helemaal.
Hoe word je eén met onzekerheid? Je bent het al. Dat helemaal doorvoelen.... het is waanzinnig verwonderend, soms intens ontregelend en bijna ongeloofwaardig realistisch. Wat we dagdagelijkse perceptie zouden noemen is toch ook waanzinnig te noemen? Hokjes, kaders, duidingen en substanties lossen op. Tenminste tijdelijk. Geen perceptie is alomvattend."