Groeikrachtige stilte

"Without solitude, I begin to recede and withdraw from relationships - give less than I can. Because I want to be honest, to be "all there", I must find solitude, several hours a day. I used to think I was selfish, but it's different. It's selfish not to, actually."

Deze autobiografische teksten worden geciteerd in het boek 'Theory of levels of emotional development' van Dabrowski. In deze tekst geeft Dabrowski een uitgebreide analyse van de dynamismen - intrapsychische groeikrachten - zoals deze gedurende een langdurige periode, wisselend actief zijn bij verschillende personen. De analyse wordt gedaan a.h.v o.a. een beschrijving van het sociale systeem om de persoon heen, oefeningen en dagboekteksten.

Over bovenstaande tekst geeft Dabrowski aan dat we hier de activiteit van de groeikracht 'autopsychotherapie' in kunnen herkennen:

"Solitude as a source of mental nourishment necessary for full relationships with others."

Of, in de woorden van Thich Nhat Hanh:

“It is good to spend some time physically alone each day as well. You might think that you can be joyful only when you are with other people, talking and laughing and playing around. But joy and happiness can be very great in solitude as well—so deep that you are more able to share. If you have deep joy and happiness, developed in solitude, then you have a lot to give. Without the capacity for being alone, you become more and more depleted. And when you don’t have enough nourishment for yourself, you don’t have much to offer others. That’s why learning to live in solitude is important.”

― The Power of Quiet in a World Full of Noise

Een beschrijving van deze dynamismen raakt voor mij sterker aan de kern van de positieve desintegratie theorie dan een eenzijdige focus op de zogeheten (weliswaar waardevolle en inzichtbiedende) overprikkelbaarheden. De kern van de emotionele, morele ontwikkeling die Dabrowski beschrijft is wat mij betreft herkenbaar in het levendige emotioneel-cognitieve proces dat de groeikrachten reflecteren.