Ik zoek het woord

*Ik zoek het woord*

Ik wil ze in één woord beschrijven:
hoe zijn ze?
Ik neem gewone woorden, steel die uit woordenboeken,
meet, overweeg en onderzoek –
Geen enkel
is geschikt.

Elk moedigste – laf,
elk honendste – nog heilig.
Elk wreedste – te mededogend,
het hatelijkste – te weinig verbeten.

Dat woord moet als een vulkaan zijn,
laat het slaan, steken, afstoten,
als Gods ergste toorn
als kokende haat.

Ik wil dat dat ene woord
doordrenkt is met bloed,
dat als een executiemuur
elk massagraf in zich huisvest.

Laat het nauwkeuriger en duidelijker omschrijven
wie zij waren – alles wat er plaatsvond.
Want dat wat ik hoor,
want dat wat men schrijft –
is te weinig.
Te weinig.

Onmachtig is onze taal,
haar toon plotseling – armzalig.
Met alle kracht van mijn gedachten,
zoek ik dat ene woord –
maar kan het niet vinden.
Het lukt me niet.

auteur: Wislawa Szymborska

In het gedicht geeft Szymborksa woorden aan haar onvermogen om woorden te geven aan wat ze heeft gezien. In de oorlog. Precies de onmacht raakt de lezer, laat de lezer ook met een woord vol onuitgesproken woorden achter.

In de verdiepingsmodule "We've got new stories to tell" zoeken we ook woorden voor een schijnbaar onbeschrijflijk proces van verlies. Verlies van biodiversiteit, verlies van een bewuste relatie met natuur in en om ons heen, verlies van een richtgevend toekomstperspectief in de wetenschap dat de wereld zoals we deze sociaal, economisch en cultureel kennen niet zó voort kan bestaan. Klimaatverandering en onze relatie met natuur staan centraal in de schrijfmodule en deelnemers worden uitgenodigd middels fictie of non-fictie, in eigen, beoefende stijlen, een nieuwe toekomst te verbeelden. Dat mag ook een in woorden bespiegelde zoektocht zijn naar verwerking van wat wás, om dichterbij te komen bij wat kán zijn, zoals ik ook 'op de achtergrond' in Szymborksa's woorden meen te lezen, een echo van toekomstscheppend mededogen bij besef van absoluut leed.

Eén van de krachten van literatuur is dat gevonden woorden voor wat niet beschreven kan worden de gevoelsdeuren openen naar een nieuw wereldbeeld. Woord na woord, zingeving na zingeving.