Metaforisch krachtenspel
Interessant van de overprikkelbaarheden vind ik onder andere dat ze, in mijn beleving, een indruk wekken van de complexiteit van ons zenuwstelsel. Het is een indruk van hoe de complexiteit van de wereld om ons heen ook weer gespiegeld wordt door de complexiteit van onszelf – daarbij bedenkend dat mensen een specifiek soort zintuiglijk waarnemingssysteem hebben en andere dier - & plantsoorten hún fenomenaal adaptieve fysiologie (en psychologie) kennen.
Nog boeiender vind ik het om niet alleen te focussen op ‘essentiële eigenschappen’ (zoals overprikkelbaarheid) van een persoon, maar te zien hoe deze (mogelijke) eigenschappen in wisselwerking met de omgeving in een bepaald leef - & groeiproces tot uiting komen. Vormen en oplossen, aanpassen en verfijnen, onvoorspelbaar ontwikkelen.
Wat voor acties, manieren van relateren, ervaring en keuzes hangen hiermee samen? Ik zie een uitgebreide groeidynamiek voor me, waarbij individu en omgeving intensief op elkaar inwerken, onderscheid tussen hen even vloeiend als reëel is, maar al het leven evengoed op de contactgrens tussen hen plaatsvindt, vorm vat, transformeert.
En dan popt er ineens het beeld op van hoe een individueel bewustzijn in zekere zin gespiegeld kan worden aan een collectief bewustzijn, hoe netwerken niet alleen ‘buiten’ ons plaatsvinden en kenmerkend zijn voor groeiprocessen en transformaties, maar ook ‘binnenin’ ons leven, letterlijk ook in de cerebrale versie hiervan. Zoals mycelia een netwerk onder de grond vormen, zo vormen we met elkaar en van zenuwcel tot zenuwcel een fascinerend, communicerend, levendig netwerk.
En dan is er verwondering, over leven als samenhang en over samenhang als perspectief dat te leren en ontdekken valt, ook als we in ons cultureel geconditioneerde denken zo geleerd hebben en zo sterk de neiging hebben om de focus op ‘deeltjes’, fragmenten en tegenstellingen te leggen.