Ons vasthouden

Ik kreeg de vraag wat ik geleerd heb uit mijn ervaring met psychose. Een vraag waar ik nog op kauw, een proces dat (misschien wel altijd) gaande is. Een poging:

Het belang van community. We gingen sámen door dit proces. Vrienden wisselden hun aanwezigheid af, zo was ik grotendeels van de tijd verbonden met een dierbare. Familie snelde toe om in de buurt te zijn. Er was onderling veel contact en steun. En terwijl communiceren op een gebruikelijke wijze met mij onderbroken was, was er toch verbinding. Via de afhankelijkheid, via oogcontact, kleine momenten van afstemming, fysieke steun, via zorgverleners, beschermende begrenzing, zorg voor onze dochter en gaandeweg herkenning van emotionele symboliek en momenten van humor. Het was een gezamenlijk leerproces om ook in verwarring af te stemmen op hoe het is om (met elkaar) te zijn. Het was een gezamenlijk proces van hulp vragen en vertrouwen.

Verder ervoer ik tijdens mijn psychose, gedurende momenten van helderheid, dat dwars door alle ontregeling heen, bewustzijn een anker is. Dat bewustzijn óók de ervaring van gedragenheid is, zelfs in een ervaring die op momenten uiterst eenzaam voelt. Een oog in de storm. Stilte. Zien in het donker.

In momenten van helderheid heb ik ervaren wat overgave is. Ik begreep niet wat er allemaal gebeurde, ervoer machteloosheid en gaf me over aan niet-begrijpen. Tussen de intense emoties (inclusief verzet) door is dit bijgebleven. Bewustzijn, overgave. Ook zo werd eenzaamheid een ervaring van eenheid.

Het proces heeft verwondering opgeroepen. Ik bewoog van euforie naar terreurgevoelens en weer terug. Mijn gedrag was zeer ongewoon, de ervaring ongebreideld, als oneindig. 'Intens' is een understatement. Het spectrum van ervaren bleek breder, de spiraal van menselijk ervaren bleek dieper. Ik zag hoe een mens, ik, van alles aangrijpt om ordening te herkennen. En hoe gelaagd betekenisgeving is. We zijn een en al verband, associatie. Sindsdien ervaar ik een grote(re) openheid én intimiteit. De ervaring laat zien dat we als mensen zo enorm, meer dan ik geconditioneerd was te geloven, verweven zijn in ons proces van zingeving. Al het leven is ook in ons. Ver uitstrekkend en uiterst subtiel.

Na de psychose echode vanbinnen 'Ach, meissie'. Ik zag hoe de extremiteit van de ervaring verwikkeld was met innerlijke conflicten. Ik voelde dieper hoe het is om mij te zijn. Hoe het proces is (geweest) voor dierbaren. Hoe onderdrukking werkt. Hoe compassie voelt.

Ook heb ik grenzen ervaren. Ik heb voorafgaand aan de psychose stress ervaren. Fysiek, emotioneel. Het leerproces gaat dus ook over hoe te leven en zorg te dragen. Wat is wijs, wat níet. Ironisch genoeg brengt dit realiteitszin. Ik voel grenzen, communiceer dit in gedrag, keuzes en soms woorden. Dit brengt meer eenvoud. Het is (als) oefenen.

Het is geen proces dat ik graag nog eens doorga. De kwetsbaarheid en heftigheid (voor mij en anderen) staat hierbij voorop. Misschien heb ik meer ontleerd dan geleerd. Daarbij weet ik niet wat de toekomst brengt:

Laten we ons vasthouden.