Schaamte - en schuldgevoelens bij grensoverschrijving
Wie emotioneel bewust is, weet dat je in een situatie van intense schaamte als het ware 'bevroren' bent en niet uiting geeft aan wat je ervaart, wat er gebeurt/d is en wat je nodig hebt. Dit is simpelweg niet mogelijk in deze gemoedstoestand, je klapt 'naar binnen' en je levensenergie wordt daar vastgezet. Dezelfde schaamte gaat vervolgens venijn rondzingen in het gedachten - en gevoelsleven, zoekt daar eigenlijk een verlevendigende uitweg, schudt het sensitieve bewustzijn telkens op een onprettige manier zelfbewust wakker, waarna spontaniteit zich weer verstopt. De etterende schaamte ('mag ik er wel zijn?') kan op den duur een door verwarrende cognities gekenmerkte, zelfafwijzende vorm van schuldgevoel worden ('ik mag er niet zijn, ik doe dingen die niet oké zijn'). Wat in essentie een kenmerk van morele integriteit is (bewust schuldgevoel als voorganger van verantwoordelijkheidsbesef richting je medemens), verwordt tot morele bevriezing en een pijnlijk gemis aan zelfliefde. Handelingsvermogen verdampt verder, gemoedstoestanden worden zwaarder. En wat een naar (afschuw) en gepast gevoel van grensoverschrijding was, is nu een ontregelend gevoel van minder mens zijn.
Dat bovenop deze complexe verwarring vaak ook onbegrip over deze complexe emotionele toestand volgt ('waarom schaam je je zo?', 'waarom heb je niks gezegd?') geeft des te meer weer dat er geen compassievolle openheid (maar onmacht) leidend is in relationele zin. Dat er geen gelaagd begrip gaande is van wat een indringende grensoverschrijding doet met je emotionele leven, juist omdat we als medemens intens afhankelijk zijn - en blijven - van elkaar.
Empathie is eerst en geduldig willen begrijpen wat het voor de ander betekent, wat de ander heeft beleefd. Verantwoordelijkheid nemen is de verantwoordelijkheid op de juiste plek erkennen, te beginnen met een duidelijke identificatie van wie je zelf bent en wat je zelf doet en voelt.
#emotioneleontwikkeling #thevoice #sensitiviteit #schaamte #schuldgevoelens #grenzen #empathie #verantwoordelijkheid